Hirade Iki

Verhalen van Hedendaagse Galante Mannen

Informatie

Titel Hirade Iki Hirade Iki 平手壹岐
Serietitel Verhalen van Hedendaagse Galante Mannen 近世侠義傳
Kunstenaar Tsukioka Yoshitoshi 月岡芳年 (1839–1892)
Datum 11/1865
Uitgever Iseya Kisaburō (Man’yōdō) 伊勢屋喜三郎 (万葉堂)
Houtsnijder Ōta Tashichi 太田多七
Plaats Edo
Signatuur Kaisai Yoshitoshi hitsu 魁齋芳年筆
Kunstenaarszegel paulownia
Censuurzegel(s) aratame, Ox 11 改丑十一
Uitgeverszegel(s) Nantenma 2 Ise-Ki 南てん馬二いせ喜
Houtsnijders- (en/of drukkers-)zegel hori Ōta Tashichi 彫太田多七
Inscriptie

平手は元来奥刕の浪士弓馬鎗刀名誉ながら性暴にして酒色におぼれ。一ト度常州の何某矦 [侯] に仕しかど例の酒僻 [酒癖] に朋友と口論し終彼國も逐電なし。暫時中国に足を留しが這も酒故住居ならず銚子に知己あるをもて夫を便りて市川迠来りしに嚢中詮なくして酒店に至り主人が為に悪口さるゝを髭藏をりよく其場に居合喰貨償笠川に伴ひしが雅より急がぬ旅なれバ髭藏始数多の子分に鎗劔を師範なし。彼所に足を止めしが或時鹿島祭當を見ばやと鹿嶌の町を俳佪なし酒樓に登りて一觴を傾き居たりしに當國土占の劔道師高島剛太夫とよぶもの門家二人を連此家に来り。平手が衣服の垢染たるを侮り殆無礼に及しかバ素より短慮の平手なれバ只一刀に高島を打果せしより彼が門人此地に満々たれば師の仇争退さじと前後左右に数十人抜つれて切かゝりけれバ平手万夫の勇ありとも何条是に敵せんや既に危く見えたる時盛力せりよく馳来り平手を救ひて教訓せしかバ是より酒をたしなみ。笠川夜討のせりから飯岳の多勢を破り終に討死なしたりとぞ

一家略傳史山々亭有人記

Hirade [Hirate Miki] was een rōnin uit de provincie Mutsu (hedendaagse prefecturen Fukushima, Miyagi, Iwate, en Aomori) die bekend stond om zijn vaardigheden in boogschieten, paardrijden, en zijn vechtkunsten met de speer en het zwaard. Desondanks was hij gewelddadig van aard en gaf zich over aan lusten en drankzucht. Op een dag, toen hij een of andere heer diende in de provincie Hitachi (hedendaagse prefectuur Ibaraki), raakte hij in een dronken bui aan de ruzie met een kompaan en vluchtte hij de provincie. Hij verbleef een korte tijd in de regio Chūgoku (west-Honshū), waar hij in een ander drank-gerelateerd incident Higezō [Sasagawa no Shigezō] leerde kennen. Hij ging met Higezō mee naar Kasagawa [Sasagawa, in de hedendaagse prefectuur Chiba], waar hij diens volgers (kobun 子分), instrueerde in de vechtkunsten met speer en zwaard. Hier nu gevestigd, ging hij op een zekere dag kijken naar het nabije Kashima Saitō Festival, waarna hij een beetje rondzwierf in het stadje Kashima (zuidelijke hedendaagse prefectuur Ibaraki). Hij dook daar een dranklokaal in waar hij een glaasje dronk. Vervolgens kwam zwaardvechtmeester Takashima Gō, die zijn school had in Tsuchiura in dezelfde provincie, het drankhuis binnen, vergezeld door twee leerlingen. Hirade zijn kleren waren vuil, waar het gezelschap hem om belachelijk maakten en ze waren extreem onbeschoft tegen hem. Hirate had een kort lontje, en met slechts één slag van zijn zwaard maaide hij Takashima neer. Zijn leerlingen stroomden vervolgens de zaak binnen tot het vol was en lieten de rivaal van hun meester niet ontsnappen. Ze kwamen met zo’n tien man van alle kanten maar Hirade sabelde ze een voor een neer met de moed van een duizend krijgers.

Hirade was iemand die aan kwam snellen om te helpen wanneer hij gevaar zag, maar hield uiteindelijk meer van drank dan van de Onderrichtingen [van Confucius]. Met de nachtaanval in Kasagawa werd hij uiteindelijk door de overmacht uit Iioka verslagen en vond daar zijn dood.

Techniek & materiaal Houtdruk; meerkleurendruk; inkt op papier
Formaat ōban
Objectnummer SH2018-DM-151
Credit line Schenking Muck en Mieke Douma
Herkomst In april 2018 geschonken aan Japanmuseum SieboldHuis door Muck en Mieke Douma

Beschrijving

Hirate Miki (echte naam Hirata Miki, met andere karakters voor Miki, d. 1844), hier geschreven als Hirade Iki, was een rōnin (meesterloze samoerai) en zeer bekwame zwaardvechter. Volgens sommigen was hij een student van de zwaardmeester Chiba Shūsaku (1794–1856), die hem verbannen zou hem uit zijn school vanwege zijn wangedrag. Fabels en feiten over Hirate zijn zwaar verwikkeld, maar het is zeker dat hij op een gegeven moment een ingehuurde bodyguard (yōjimbō) werd voor de gokbendeleider Sasagawa no Shigezō (1810–1847) en dat hij een drankprobleem had (waardoor men zijn naam Miki 三亀 is gaan schrijven met de homofone karakters 造酒, oftewel “sake brouwen”). Hij schijnt een felle strijd geleverd te hebben bij de nachtelijke aanval op de basis van Shigezō in 1844. De yōjimbō kwam hierbij om het leven, maar de zwaardkunsten die hij die nacht vertoonde werden legendarisch en hij werd al snel een belangrijk personage in alle fictieve verhalen die volgden. Deze bestonden in de eerste instantie uit mondelinge verhalen door professionele vertellers, volkstoneel, geïllustreerde boekjes en prenten zoals deze, maar met de komst van de cinema in de 20ste eeuw kwam daar verandering in. Al in 1925 verscheen een stille film getiteld Hirate Miki van regisseur Tadamoto Ōkubo, waarin de yōjimbō het hoofdpersonage van het verhaal was geworden. De bodyguard en de gokbazen keerden vele malen terug op het grote doek, maar de bekendste werd Zatōichi, over een blinde zwaardmeester die verwikkeld raakt in de bendeoorlog tussen Iioka en Sasagawa, en uiteindelijk tegenover Hirate Miki in een duel komt te staan.