Van 26 januari t/m 29 mei 2022 toont Japanmuseum SieboldHuis ‘Sōsaku hanga. Creatieve prentkunst uit Japan’. Zo'n honderdvijftig werken van de sōsaku hanga-beweging tonen de ontwikkeling van de ‘creatieve prentkunst’ in Japan. Voor het eerst in Europa wordt er een tentoonstelling gewijd aan deze stroming waarbij de creatieve autonomie van de Japanse prentkunstenaars centraal staat. ‘Sōsaku hanga’ is een must voor zowel liefhebbers van traditionele prenten, als voor kenners van moderne kunst.
Klik op onderstaande knop 'Bekijk online' en loop (digitaal) door de tentoonstelling en ontdek de creatieve prentkunst in 'Sōsaku hanga'.
Deze tentoonstelling kreeg 4 ●●●● van NRC; "De tentoonstelling geeft een mooi beeld van hoe deze kunstenaars al houtsnijdend hun weg zochten tussen de Japanse en westerse tradities.."
Portret van Hagiwara Sakutarō, Onchi Kōshirō, 1943. Collectie Nihon no hanga Amsterdam
Houtblokprenten worden al sinds de 17e eeuw in Japan gemaakt. Bij de oorspronkelijke houtsnede werkten meerdere ambachtslieden in opdracht van een uitgever. De uitgever bepaalde het onderwerp of thema van de prent, de kunstenaar maakte het ontwerp, de bloksnijder sneed het ontwerp uit het houtblok en de drukker maakte de afdruk op papier. Maar in de 20ste eeuw kwam er een omslag in de kijk op traditionele Japanse prentkunst, toen Yamamoto Kanae (1882-1946) in 1904 als eerste in Japan een houtsnede geheel zelf maakte: van ontwerp tot druk. Kanae beschouwde de Japanse houtsnede als meer dan een vorm van reproductie en zag de prent als kunst. Hiermee werd de nieuwe interpretatie van de Japanse houtsnede geboren: de creatieve prentkunst oftewel sōsaku hanga.
Meisjes van de schietgalerij. Kawanishi Hide (1894-1965), 1933. Collectie Nihon no hanga Amsterdam
Sōsaku hanga: een unieke
moderne Japanse kunstvorm
Kanae’s visie sprak andere kunstenaars aan. Deze jonge mensen waren op zoek naar hun eigen
vrijheid, zelfexpressie en individuele stijl. In tegenstelling tot eerdere generaties volgden zij niet
langer de stijl van hun leermeester. Het was voor veel van deze sōsaku hanga-kunstenaars belangrijk
om zelf een prent te ontwerpen én te produceren én uit te geven. Ze experimenteerden
met drukmaterialen, lieten het traditionele 19e-eeuwse prentformaat
geheel los en combineerden technieken van houtsneden en lithografie. In hun werk verkennen en beantwoorden de kunstenaars
hun vragen en ideeën rondom de traditie en moderniteit van Japan.
De creatieve prenten hebben verrassende
lijnen en tonen bekende en minder bekende Japanse thema’s en alledaagse onderwerpen. Neem het
werk van Tobari Kogan met een vrouw in kimono voor de spiegel, of de prent van Kawanishi Hide van
twee meisjes in een schiettent. Ook zijn er traditionele Japanse prent-thema’s zoals landschappen en schoonheden te zien. De iconische berg Fuji met besneeuwde top wordt ditmaal modern en stilistisch weergegeven in de prent van Kawabata Ryushi.
De sociale en culturele ontwikkelingen en de modernisering van Japan worden ook in beeld gebracht, bijvoorbeeld in de prent van Koizumi Kishio, waarbij moderne gebouwen aan de rivieroever bij de Sukiya-brug staan. Daarnaast zijn er ook impressies van moderne architectuur en westerse invloeden in het dagelijks leven te zien in de creatieve prenten in Japanmuseum SieboldHuis.
Rivieroever bij de Sukiya-brug. Koizumi Kishio (1893-1945), 1935. Collectie Nihon no hanga Amsterdam
‘Sōsaku hanga’ geeft een chronologisch overzicht van de ontwikkeling van de creatieve prentkunst in Japan in de 20e eeuw met ruim tweehonderd werken van de belangrijkste sōsaku hanga-kunstenaars. Alle werken komen uit de collectie Nihon no hanga. Deze tentoonstelling is het eerste deel van een tweeluik over de ontwikkeling van de prentkunst in de 20e eeuw. In 2022 volgt na de creatieve prentkunst een tentoonstelling over shin hanga (nieuwe prentkunst) uit binnen- en buitenlandse collecties.
Catalogus en activiteiten
Bij deze tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerde catalogus, geschreven door Maureen de Vries. Daarnaast biedt een veelzijdig activiteitenprogramma verdere verdieping in de Japanse creatieve prentkunst.